Co warto wiedzieć o reklamowaniu suplementów diety?

Rynek suplementów diety od wielu lat przeżywa dynamiczny rozwój – szczególnie w obszarze preparatów wspomagających kondycję włosów i skóry głowy. Dla specjalistów trychologii to realna szansa na poszerzenie oferty o bezpieczne produkty wspierające kuracje. Jednak każda reklama czy komunikat marketingowy takiego produktu musi być zgodny z gęsto usianymi przepisami prawa unijnego i krajowego, które precyzyjnie określają, co wolno, a czego nie wolno mówić o suplementach diety.

W ostatnich latach temat stał się jeszcze bardziej aktualny – nie tylko ze względu na rosnące zainteresowanie naturalnymi preparatami, ale również przez kolejne orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), które zmieniają sposób interpretacji obowiązujących przepisów. Warto zatem uporządkować wiedzę w tym zakresie i przyjrzeć się najważniejszym kwestiom, które dotyczą reklam suplementów diety – również tych typowo ziołowych, popularnych wśród trychologów.

Suplement diety – co mówi prawo?

Z punktu widzenia przepisów, suplement diety to nie lek. Ani z medycznego, ani z prawnego punktu widzenia. Zgodnie z definicją zawartą w Dyrektywie 2002/46/WE oraz polskiej ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia, suplement to środek spożywczy mający na celu uzupełnienie normalnej diety. Zawiera skoncentrowane źródła witamin, minerałów lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy bądź fizjologiczny¹.

Brzmi prosto, ale ta definicja niesie za sobą ważną konsekwencję – suplementów nie wolno reklamować w sposób sugerujący działanie lecznicze. Nie można więc twierdzić, że „leczą łysienie”, „zapobiegają chorobom skóry głowy” czy „eliminują łupież”.

Reklama suplementów – obowiązujące przepisy

Reklamowanie suplementów diety podlega kilku kluczowym regulacjom prawnym:

• Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 – dotyczące oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych².
• Rozporządzenie (UE) nr 1169/2011 – regulujące sposób informowania konsumentów o żywności³.
• Krajowe przepisy, w tym ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia⁴.
• Wytyczne EFSA – Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności⁵.
• Orzecznictwo TSUE, szczególnie wyrok C-190/20, który rzuca nowe światło na sposób interpretacji reklam⁶.

Co to właściwie jest „oświadczenie zdrowotne”?

Zgodnie z unijnym rozporządzeniem 1924/2006, oświadczeniem zdrowotnym jest każda informacja, która stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że istnieje związek między danym składnikiem a zdrowiem⁷.

Na przykład:

✅ Dozwolone: „Biotyna przyczynia się do utrzymania zdrowych włosów”.

❌ Niedozwolone: „Zioła zatrzymują wypadanie włosów i stymulują ich odrost”.

Różnica może wydawać się subtelna, ale z prawnego punktu widzenia jest kolosalna. Tylko te komunikaty, które zostały zatwierdzone przez Komisję Europejską na podstawie opinii EFSA, mogą być legalnie używane w przekazie reklamowym.

Wyrok TSUE C‑190/20 – milowy krok w interpretacji przepisów

W listopadzie 2021 roku TSUE wydał istotny wyrok (C‑190/20), który rozwiał wiele wątpliwości. Trybunał uznał, że nawet odwoływanie się do tradycyjnego stosowania ziół – np. poprzez sformułowania typu „stosowany od wieków na wypadanie włosów” – również może być traktowane jako zakazane oświadczenie zdrowotne, jeśli sugeruje wpływ na zdrowie⁸.

Dla producentów suplementów ziołowych oznacza to konieczność ostrożności nawet w przypadku pozornie neutralnych treści. Nie można już reklamować preparatu z pokrzywy słowami „znane właściwości oczyszczające”, jeśli nie zostały one zatwierdzone jako oświadczenie zdrowotne.

Co można, a czego nie wolno w reklamie suplementów?

Dopuszczalne:

• Informowanie o składnikach: „Zawiera ekstrakt z pokrzywy, skrzypu i biotynę”.
• Oświadczenia żywieniowe: „Witamina C pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym”.
• Ogólne sformułowania edukacyjne: „Suplement diety nie zastępuje zróżnicowanej diety”.

Zabronione:

• Sugestie leczenia: „Zatrzymuje łysienie”, „leczy łupież”.
• Odwoływanie się do autorytetów: „Polecany przez trychologa jako terapia na łysienie”.
• Sugerowanie wyższości nad lekami: „Działa skuteczniej niż preparaty apteczne”.

Co z dotychczasowymi materiałami marketingowymi?

Wyrok TSUE ma zastosowanie ex tunc, czyli działa wstecz – obowiązuje od początku funkcjonowania przepisów. Oznacza to, że nawet stare reklamy, które nadal są publicznie dostępne (np. na stronach internetowych), mogą zostać uznane za niezgodne z prawem⁹.

Firmy, które w przeszłości korzystały z nieprecyzyjnych lub „tradycyjnych” sformułowań, powinny jak najszybciej przeprowadzić audyt treści i dostosować je do aktualnych wymogów.

Jakie są konsekwencje naruszeń?

Zignorowanie przepisów nie jest drobiazgiem – może prowadzić do realnych konsekwencji:

• Kary pieniężne – od 10 000 zł do nawet 1 000 000 zł¹⁰.
• Decyzje GIS – nakazy wycofania z rynku, zmiany etykiet, zakazy sprzedaży.
• Działania UOKiK – w przypadku manipulacji lub stosowania tzw. dark patterns.
• Odpowiedzialność cywilna – za szkody wyrządzone konsumentom przez wprowadzające w błąd oznaczenia¹¹.

Co ważne – odpowiedzialność mogą ponosić nie tylko producenci, ale również resellerzy, właściciele sklepów internetowych, a nawet blogerzy, jeśli publikują niezgodne komunikaty.

Rekomendacje dla branży trychologicznej

Dla wszystkich działających w obszarze trychologii warto wdrożyć poniższe praktyki:

• Zatrudnij specjalistę ds. prawa żywnościowego lub marketingu zgodnego z przepisami.
• Korzystaj wyłącznie z zatwierdzonych oświadczeń EFSA [¹²].
• Unikaj języka „na granicy” – bezpieczniej mówić mniej, niż obiecać za dużo.
• Regularnie szkol personel (także e-commerce i obsługę klienta) z zakresu dozwolonych komunikatów.
• Przeglądaj i aktualizuj wszystkie treści – ulotki, opisy, informacje na swoich stronach internetowych oraz posty w social mediach.

Dlaczego temat wraca właśnie teraz?

Początek 2025 roku przyniósł kolejne istotne wydarzenia. W wyroku z 30 kwietnia 2025 r. (C‑386/23), TSUE jeszcze mocniej podkreślił, że żadne roślinne oświadczenia zdrowotne (botanicals) nie mogą być stosowane, jeśli nie zostały oficjalnie zatwierdzone, nawet jeśli złożono je dawno temu i oczekują na ocenę¹³.

Dodatkowo Komisja Europejska i EFSA intensyfikują działania – planowane są rewizje składników, standardów i procesów oceny suplementów.

Reklamowanie suplementów diety – szczególnie ziołowych – wymaga dziś nie tylko wiedzy o produkcie, ale także doskonałej znajomości prawa. W branży trychologicznej, gdzie komunikacja często opiera się na efektach zauważalnych przez klientów, łatwo o nieświadome przekroczenie granicy legalnego przekazu.

Pamiętajmy – informować wolno. Obiecywać – nie zawsze.