Trychologia w Polsce – wiosna 2025

Inspiracją do powstania niniejszego artykułu jest oświadczenie Włoskiego Towarzystwa Trychologicznego, informujące o potrzebie stworzenia specjalnego rejestru lekarzy trychologów. Dokument ten, udostępniony w mediach społecznościowych, wywołał szeroką dyskusję na temat granic kompetencyjnych w trychologii i roli różnych specjalistów zajmujących się problemami włosów oraz skóry głowy.

Podobnie jak we Włoszech, w Polsce funkcjonuje zarówno środowisko trychologiczne medyczne, ściśle związane ze specjalizacjami lekarskimi, jak i niemedyczne. Włoscy trycholodzy-lekarze poprzez swoje oświadczenie jasno określili granice działania dla trychologów nie będących lekarzami, podkreślając, że diagnozowanie i leczenie schorzeń skóry głowy powinno pozostać w gestii lekarzy dermatologów oraz chirurgów specjalizujących się w trychologii.

Sytuacja trychologii w Polsce jest dość złożona.

W Polsce zawód trychologa nie jest uregulowany prawnie, co oznacza, że osoby o różnym wykształceniu mogą używać tego tytułu. Trycholog to specjalista zajmujący się problemami włosów i skóry głowy, jednak nie zawsze posiada on wykształcenie medyczne na kierunku lekarskim. W związku z tym jego kompetencje różnią się w zależności od posiadanego wykształcenia i doświadczenia.

W obecnej chwili wykształciło się kilka grup specjalistów zajmujących się trychologią:

• Lekarze dermatolodzy – dla których trychologia jest jednym z działów nauki i specjalizacji, posiadają uprawnienia do diagnozowania oraz leczenia farmakologicznego.
• Kosmetolodzy – posiadają ogromną wiedzę o skórze i zachodzących w niej procesach, a wielu z nich specjalizuje się w trychologii, oferując zabiegi kosmetyczne wspierające kondycję skóry głowy i włosów.
• Fryzjerzy – którzy w swojej pracy mogą stosować pielęgnacyjne i kosmetyczne metody trychologiczne, doradzając klientom w zakresie doboru odpowiednich produktów.
• Pielęgniarki – wchodzą w skład członków zespołu operacyjnego, wykonującego przeszczepy włosów.  Posiadając wykształcenie medyczne mogą wspierać pacjentów w zakresie pielęgnacji skóry głowy i włosów, szczególnie w przypadkach wymagających dodatkowej opieki.
• Osoby niezwiązane zawodowo z medycyną czy kosmetologią – zdobywające wiedzę na szkoleniach, webinarach i konferencjach organizowanych przez firmy szkoleniowe, dystrybutorów produktów trychologicznych czy Polskie Stowarzyszenie Trychologiczne. 

Kompetencje trychologa

W kontekście roli trychologów nie będących lekarzami warto zwrócić uwagę na kompetencje kosmetologów, którzy stanowią największą grupę w tej dziedzinie.

Kosmetologia to dynamicznie rozwijająca się nauka, której zakres został ostatnio ujednolicony na poziomie akademickim. Podczas marcowego (12-14.03.2025 r.) Zjazdu Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) w Szczecinie przyjęto uchwałę określającą jednolite efekty uczenia się na kierunku kosmetologia (I i II stopnia) oraz katalog procedur medycznych zarezerwowanych wyłącznie dla lekarzy i lekarzy dentystów. Decyzja ta jest krokiem w kierunku podniesienia jakości kształcenia oraz zapewnienia bezpieczeństwa pacjentom. Ustalone wytyczne precyzują, jakie działania kosmetolog może podejmować w ramach swojej profesji, a jakie pozostają wyłączną domeną lekarzy. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie PUM 

Warto podkreślić, jakie kompetencje posiadają poszczególne grupy specjalistów. Generalnie trycholog w Polsce pełni rolę doradczą i wspierającą w zakresie pielęgnacji włosów i skóry głowy, jednak jego kompetencje są ograniczone w porównaniu z lekarzem dermatologiem.

Lekarze mają prawo do diagnozowania oraz leczenia farmakologicznego, w tym stosowania procedur medycznych. Trycholodzy nie będący lekarzami zajmują się natomiast analizą aktualnego stanu skóry głowy i włosów oraz stosowaniem kosmetycznych i pielęgnacyjnych metod wspierających zdrowie włosów, bez ingerencji w aspekty, którymi zajmują się lekarze. Trycholodzy „nie lekarze”, bez względu na poziom swojego wykształcenia (studia podyplomowe, kursy), z uwagi na brak regulacji, są na jednakowym poziomie kompetencyjnym.  

Oba środowiska – lekarskie i nie lekarskie – mogą współpracować, by kompleksowo dbać o pacjentów i klientów.

W Polsce aktywnie działa Polskie Stowarzyszenie Trychologiczne (PST), które deklaruje integrację środowisk chociażby poprzez organizację konferencji. W ich trakcie lekarze dzielą się wiedzą, co pozwala szerzyć rzetelną wiedzę trychologiczną w środowisku niemedycznym. Każdorazowo poruszane są także tematy dotyczące współpracy trychologów nie będących lekarzami z lekarzami dermatologami, endokrynologami oraz innymi specjalistami.

PST zdecydowało się również na kolejny krok, jakim jest przygotowanie wewnętrznego egzaminu, którego zdanie uprawnia do używania tytułu Trychologa Licencjonowanego. Nabycie Licencji PST nie daje jednak dodatkowych kompetencji czy uprawnień, stanowi jedynie potwierdzenie zdania egzaminu organizowanego przez Stowarzyszenie.

Jak klient może sprawdzić kwalifikacje specjalisty, do którego chce udać się na wizytę?

Oto kilka kluczowych aspektów:

1. Kwalifikacje i wykształcenie
   • Sprawdzenie, czy osoba posiada dyplom lekarza dermatologa, kosmetologa, trychologa licencjonowanego PST, czy inny certyfikat potwierdzający specjalistyczne szkolenie (np.: Akademii Trychologii).
   • Warto również zweryfikować czy dany specjalista regularnie uczestniczy w szkoleniach i konferencjach branżowych.
2. Przynależność do organizacji branżowych
   • Sprawdzenie, czy dany specjalista jest członkiem Polskiego Stowarzyszenia Trychologicznego lub innej renomowanej organizacji trychologicznej.
3. Opinie i doświadczenie
   • Warto poszukać opinii innych klientów/pacjentów oraz sprawdzić, czy specjalista posiada udokumentowane doświadczenie w pracy z problemami skóry głowy.
4. Transparentność działań
   • Profesjonalista powinien jasno informować o zakresie swoich kompetencji i stosowanych metodach, a także kierować pacjenta do lekarza, gdy problem wymaga interwencji medycznej.
5. Rejestry i katalogi specjalistów
   • W Polsce istnieją bazy danych, które pomagają zweryfikować specjalistów trychologicznych nie lekarzy:
     • Lista trychologów licencjonowanych na stronie Polskiego Stowarzyszenia Trychologicznego.
     • Trychomapa na stronie trycholog.info, prezentująca specjalistów w różnych regionach kraju.
     • ZnanyTrycholog.pl – lista absolwentów Akademii Trychologii, którzy ukończyli certyfikowane szkolenia.

Podsumowując, zarówno środowisko dermatologiczne, jak i nie związane z lecznictwem mają swoje istotne role w obszarze trychologii. Kluczowe jest, by każda grupa działała w granicach swoich kompetencji, przy jednoczesnym dążeniu do współpracy dla dobra pacjentów i klientów poszukujących profesjonalnej pomocy w zakresie zdrowia włosów i skóry głowy.