Działanie zimna na mieszki włosowe podczas chemioterapii z użyciem czepków chłodzących

Utrata włosów w czasie chemioterapii

Podczas chemioterapii włosy wypadają głównie z powodu uszkodzenia szybko dzielących się komórek mieszków włosowych przez leki stosowane w tej terapii. Wypadanie włosów może być dla pacjentów jednym z najtrudniejszych do zaakceptowania skutków ubocznych leczenia. Istnieją jednak metody, które mogą pomóc zmniejszyć wypadanie włosów, a jednym z popularniejszych sposobów jest użycie czepka chłodzącego.

Czepek chłodzący – jak działa?

Czepek chłodzący działa poprzez schładzanie skóry głowy podczas podawania chemioterapii. Chłodzenie zmniejsza przepływ krwi do skóry głowy, co z kolei zmniejsza ilość leku docierającego do mieszków włosowych. Mniej leku oznacza mniejsze uszkodzenia i potencjalnie mniejsze wypadanie włosów.

Zmniejszenie przepływu krwi

Czepek chłodzący obniża temperaturę skóry głowy, powodując zwężenie naczyń krwionośnych. To zmniejsza ilość krwi (i tym samym leków chemoterapeutycznych) docierającej do mieszków włosowych.

Zmniejszenie metabolizmu komórkowego

Chłodzenie spowalnia metabolizm komórek mieszków włosowych, co może uczynić je mniej podatnymi na działanie leków.

Dlaczego chemioterapia powoduje utratę włosów?

Podawane dożylnie pacjentom podczas chemioterapii cytostatyki celowane są w szybko dzielące się komórki rakowe. Niestety, uszkadzają także cebulki włosów należące do tej kategorii komórek. W wyniku uszkodzenia cebulki obkurczają się i obumierają, a włosy wypadają.

Czy można zapobiec uszkodzeniu cebulek włosów?

Miejscowe obkurczenie naczyń krwionośnych skóry głowy spowodowane chłodem ogranicza dopływ krwi z cytostatykami do cebulek włosów, co może zapobiegać wypadaniu włosów lub je minimalizować. Zimno zmniejsza również aktywność mieszków włosowych, co spowalnia podział komórek i sprawia, że chemioterapia mniej na nie wpływa. Sama metoda schładzania skóry głowy podczas chemioterapii stosowana jest od dekad.

Efekty stosowania czepka chłodzącego

Badania i praktyka kliniczna wskazują na różne stopnie skuteczności czepków chłodzących, w zależności od kilku czynników:

• Rodzaj i dawka chemioterapii: Niektóre leki powodują większe wypadanie włosów niż inne, a skuteczność chłodzenia może się różnić w zależności od stosowanego leku.
• Indywidualna reakcja pacjenta: Różne osoby mogą reagować inaczej na chłodzenie.
• Temperatura i czas chłodzenia: Skuteczność może zależeć od precyzyjnego utrzymania odpowiedniej temperatury przez określony czas przed, podczas i po podawaniu chemioterapii.

Praktyczne aspekty użycia czepka chłodzącego

Zakładanie i czas noszenia

Czepek chłodzący zakłada się zazwyczaj na około 30 minut przed rozpoczęciem chemioterapii i nosi się go przez cały czas trwania sesji oraz przez pewien czas po jej zakończeniu (zwykle od 60 do 90 minut po zakończeniu podawania leku).

Dyskomfort

Niektórzy pacjenci mogą odczuwać zimno, ból głowy lub dyskomfort podczas noszenia czepka. Czepek jest zwykle wypełniony żelem lub wodą i musi być wymieniany co jakiś czas, aby utrzymać odpowiednią temperaturę.

Alternatywne metody zmniejszania wypadania włosów

Zarządzanie stresem

Stres może wpływać na zdrowie włosów, więc techniki relaksacyjne mogą być pomocne.

Zdrowa dieta

Odżywcza dieta wspierająca zdrowie włosów, bogata w witaminy i minerały, może pomóc.

Łagodne produkty do pielęgnacji włosów

Unikanie agresywnych zabiegów i produktów chemicznych może zmniejszyć dodatkowe uszkodzenia włosów.

Wygląd i rodzaje czepków chłodzących

Czepek chłodzący do chemioterapii to specjalnie zaprojektowane urządzenie noszone na głowie podczas leczenia, aby zmniejszyć wypadanie włosów. Wygląda jak ciasno przylegająca czapka lub hełm, wypełniona żelem lub wodą, które są schładzane do niskich temperatur.

Materiał

Zewnętrzna warstwa czepka jest zwykle wykonana z elastycznego i trwałego materiału, który dobrze przylega do głowy.

Wypełnienie

Wewnątrz czepka znajduje się chłodzący żel lub system cyrkulacji wody, który jest schładzany przed założeniem czepka.

Regulacja

Większość czepków ma paski lub inne mechanizmy regulacyjne, które pozwalają na dopasowanie rozmiaru do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Zasilanie

Czepki mogą być podłączone do urządzenia chłodzącego, które utrzymuje niską temperaturę przez cały czas trwania chemioterapii.

Przykłady czepków chłodzących

• DigniCap: System składa się z silikonowej czapki połączonej z urządzeniem chłodzącym, które utrzymuje stałą temperaturę. Czepek jest podłączony do maszyny, która kontroluje i monitoruje temperaturę.
• Paxman Scalp Cooling: Używa silikonowych czepków i systemu chłodzenia, który cyrkuluje chłodzącą ciecz przez czepek.
• Elasto-Gel: Rodzaj czepka wypełnionego żelem, który jest schładzany przed użyciem. Czepki te nie wymagają podłączenia do maszyny, ale ich chłodzenie jest mniej precyzyjne i wymaga częstej wymiany.

Gdzie można nabyć czepek chłodzący?

• Szpitale i kliniki onkologiczne: Niektóre placówki medyczne oferują swoim pacjentom dostęp do czepków chłodzących. Sprawdź na MAPIE
• Producent: Bezpośredni kontakt z producentami, takimi jak DigniCap, Paxman, lub inni.
• Specjalistyczne sklepy medyczne: Niektóre sklepy medyczne mogą oferować czepki chłodzące do sprzedaży lub wynajmu.
• Fundacje i organizacje charytatywne: Niektóre organizacje mogą oferować pomoc w dostępie do czepków chłodzących.

Czepek chłodzący jest jedną z najskuteczniejszych metod zmniejszania wypadania włosów podczas chemioterapii, choć jego skuteczność może się różnić w zależności od indywidualnych warunków. Ważne jest, aby pacjenci przedyskutowali z onkologiem możliwość użycia czepka chłodzącego i zrozumieli zarówno jego potencjalne korzyści, jak i ograniczenia.

Dziękujemy firmie EM-MED Sp. z o.o. sp. k., dystrybutorowi marki Paxman za udostępnienie zdjęć do artykułu.

Zachęcamy do zapoznania się z ulotką dotyczącą terapii Paxman.