AZS, ŁZS, łuszczyca – podobieństwa i różnice

Drugim powodem z jakim klienci najczęściej zgłaszają się do gabinetu trychologicznego zaraz po wypadaniu włosów są problemy ze skórą głowy. Swędzenie, łupież, łojotok czy brak umiejętności dobrania odpowiedniego kosmetyku do mycia to tylko nieliczne przykłady dyskomfortu jakiego skóra głowy może przysparzać dzień po dniu.
Z racji tej dużej choć niechlubnej popularności schorzeń typu atopowe zapalenie skóry, (AZS), łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) czy łuszczyca, jako trycholodzy powinniśmy umieć płynnie poruszać się w temacie chorób dotyczących skalpu po to, żeby gdy przyjdzie taka potrzeba, potrafić pomóc swojemu klientowi jak najlepiej się da.

Różnicowanie schorzeń AZS, ŁZS, łuszczyca

Jest jednak jeden minus, schorzenia te są bardzo do siebie podobne, a prawidłowe rozpoznanie (kiedy np. diagnoza dermatologiczna jest niekonkretna lub nie ma jej wcale) choć niejednokrotnie bardzo trudne, jest kluczem do stworzenia prawidłowej terapii trychologicznej.
Systematyzacja swojej wiedzy jest bardzo przydatna w codziennej praktyce. Porównanie podobieństw i różnic między tymi trzema najczęściej spotykanymi schorzeniami dla uporządkowania własnej wiedzy może odbyć się na wielu płaszczyznach. Oto kilka przykładów:

Grupa do jakiej przynależą względem klasyfikacji chorób skóry:

• AZS – należy do chorób skóry na tle alergicznym i pokrewnym.
• ŁZS i łuszczyca należą do dermatoz rumieniowych grudkowych i krostkowych.

Czas wystąpienia pierwszych objawów:

• AZS – pierwsze objawy powinny uwidocznić się do 5 roku życia jeśli choroba ma w miarę możliwie zauważalny przebieg. Wiele badań wskazuje na pojawienie się objawów prowadzących do odczuwania dyskomfortu przez chorych dopiero w okresie 60-70 roku życia. Może być to tzw. AZS seniorów, lub AZS, który z powodu wpływu czynników wewnętrznych i środowiskowych na organizm uległ aktywacji.
• ŁZS – pierwszym objawem zwiastującym możliwość wystąpienia w dalszym okresie rozwojowym łojotokowego zapalenia skóry jest ciemieniucha. Kolejnym etapem życia kiedy ŁZS może się pojawić jest okres dojrzewania – szczególnie gdy skóra nastolatka zaczyna produkować duże ilości łoju.
• Łuszczyca – w tym przypadku nie ma określonego momentu w życiu chorego, w którym pierwsze objawy choroby powinny się pojawić. Schorzenie to może wystąpić w dowolnym momencie jego życia.

Przebieg chorób skóry:

• AZS – jeśli zostanie zdiagnozowane u dziecka pojawiają się dwie możliwości. Choroba albo minie wraz z wejściem w okres dojrzewania albo zostanie na zawsze i będzie miała wtedy przewlekły przebieg, który będzie wymagał od chorego stałego używania odpowiednich emolientów oraz jeśli będzie taka potrzeba zastosowania terapii dermatologicznej.
• ŁZS – przebiega sezonowo. Zaostrzenie choroby pojawia się w okresie jesienno – zimowym lub przy silnym stresie. Po części samoistnemu złagodzeniu ulega w okresie wiosenno – letnim.
• Łuszczyca – wszystkie dane dotyczące fazy aktywnej i remisji tego schorzenia są na tyle indywidualne dla każdego chorego, że nie da się jednoznacznie określić jakiegoś momentu (oprócz skutecznego leczenia), który wpłynąłby na remisję choroby.

Umiejscowienie na skórze:

• AZS – skóra głowy, twarz, kończyny. W poważniejszych przypadkach (np. przy mutacji filagryny) cała powierzchnia skóry.
• ŁZS – brwi, okolice uszu, skrzydełka nosa, twarz, skóra głowy, plecy, klatka piersiowa (tam gdzie znajduje się dużo gruczołów łojowych).
• Łuszczyca – skóra głowy, łokcie, kolana. W poważniejszych przypadkach – skóra na całym ciele.

Wywiad rodzinny:

• AZS – może występować w dwóch kierunkach – albo w pokoleniach poprzedzających albo u dzieci osoby, która zgłasza się do trychologa. Często AZS nie jest zdiagnozowane dermatologicznie u osoby, która jest klientem/ klientką ale może być zdiagnozowane u ich dzieci co może zwiastować, że odziedziczyły tę skłonność właśnie po rodzicu.
• ŁZS – bardzo rzadko występuje jakakolwiek skłonność genetyczna.
• Łuszczyca – często występuje u osób spokrewnionych lub wraz z innymi chorobami autoimmunologicznymi, które pojawiły się w rodzinie.

Leczenie farmakologiczne:

• AZS – emolienty, glikokortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny, UV.
• ŁZS – glikokortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny, preparaty przeciwgrzybicze, retinoidy.
• Łuszczyca – glikokortykosteroidy, chemioterapeutyki, retinoidy, UV.

Podsumowanie

Poruszone przeze mnie jedynie nieliczne podstawowe aspekty powinny być wywnioskowane z wywiadu, a ten szczegółowo przeprowadzony powinien być podstawą co do określenia z jakim schorzeniem skóry głowy zgłasza się klient. Do ustalenia indywidualnej terapii trychologicznej nie mniej ważne jest również określenie tego co dostrzegamy w obrazie z mikrokamery. Dzięki postawionej diagnozie trychologicznej powinniśmy być w stanie stwierdzić jakie zabiegi i jakie składniki aktywne użyte w terapii trychologicznej oraz dopełniająco w pielęgnacji domowej przyniosą osiągniecie oczekiwanych przez klienta efektów.

Emilia Młodzianowska mgr kosmetolog, trycholog. W 2015 roku ukończyła Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Zajmuje się trychologią zabiegową. Jest autorką e-booków szkoleniowych “Kompendium praktyki trychologicznej” Prowadzi bloga edukacyjnego: www.trychologiakosmetyczna.pl