Ostatnio znowu bardzo dużo mówi się o keratynie. Do łask wracają zabiegi pielęgnacyjnego keratynizowania włosów, oraz kosmetyki zawierające tą cenną substancję.
Chociaż na ten temat napisano już bardzo wiele, warto po raz kolejny przypomnieć i usystematyzować sobie cóż to takiego jest, i dlaczego w trychologii ma takie duże znaczenie.
Co to jest keratyna?
Keratyny są to białka fibrylarne (to znaczy posiadające budowę włóknistą) o budowie hydrofobowej, co oznacza ograniczoną zdolność cząsteczek do łączenia się z wodą. Mają wysoką odporność na czynniki fizyczne i chemiczne, a także na działanie enzymów proteolitycznych w tym także trawiennych.
W nabłonkowych komórkach człowieka odkryto aż dwadzieścia form komórek keratynowych o różnej masie cząsteczkowej.
Białka te wytwarzane są przez keratynocyty w trakcie procesu zwanego keratynizacją. Mogą występować w postaci miękkiej lub twardej, co łatwo można zauważyć przy analizie powstawania nowego włosa w cebulce.
Niektóre cytokeratyny w postaci miękkiej wykorzystywane są przez organizm do budowy tzw. cytoszkieletu komórkowego. Jest to sieć włóknistych struktur białkowych w komórce, dzięki którym organella i substancje budulcowe komórki zajmują określone i odpowiednie dla siebie miejsca.
Keratyna tzw. twarda posiada strukturę dwufazową, oraz układ przestrzenny, w którym aminokwasy składowe przyjmują specyficzny kształt spirali, a włókna tworzące keratynę połączone są za pomocą białek o dużej zawartości związków siarki.
Keratyna jako białko składa się z kilkunastu rodzajów aminokwasów powiązanych ze sobą odpowiednimi wiązaniami. Najważniejsze z nich to cysteina oraz metionina.
Dla naszych włosów największe znaczenie ma jednak cystyna, jest to pochodna cysteiny, produkowana z niej przez macierz włosa.
Co ma wpływ na elastyczność włosa?
O sile i sprężystości włosa decyduje kilka czynników. Miedzy innymi – unikalny specyficzny dla włosa układ łańcucha chemicznego zgodnego z osią włosa, co nadaje cząsteczce keratyny cylindryczny kształt.
Innym czynnikiem nadającym keratynie, a co za tym idzie także włosom, unikalne właściwości, jest zawartość związków siarki, które pod wpływem odpowiednich enzymów obecnych w macierzy włosa tworzą „mostki” czyli wiązania dwusiarczkowe tworzące rodzaj rusztowania spajającego poszczególne cząsteczki aminokwasów. Dzięki odpowiedniej ilości tych wiązań włos pozostaje silny, sprężysty i odporny na działanie czynników zewnętrznych
Jeśli przyjrzymy się bliżej budowie włosa, okazuje się że osłonka włosa zawiera keratynę o większej ilości związków siarki niż warstwa korowa. Dzięki temu zdrowy włos o prawidłowej budowie będzie posiadał odpowiednią wodoszczelnośc i odporność na działanie środowiskowych czynników chemicznych, utleniających, promieniowaniu UV, pyłów zawieszonych z zawartością substancji toksycznych itp.
Niestety, poddawanie włosów działaniu wysokiej temperatury przy prostowaniu lub kręceniu powodują krótkotrwałą zmianę w układzie cząsteczek budulcowych, czyli przerwanie wiązań dwusiarczkowych. Po umyciu wkład ten wraca zwykle do normy, jednak wielokrotne i długotrwałe powtarzanie takich czynności powoduje ze włos staje się słaby, łamliwy i suchy.
Częste zabiegi chemiczne w rodzaju trwałej ondulacji, niszcząc te wiązania, także znacznie pogarszają kondycję włosa.
Warto zwrócić uwagę że w procesie keratynizacji w warstwie naskórka, również wytwarzana jest keratyna, tworząc warstwę rogową ulegająca złuszczeniu po około 30 dniach.
Niski poziom produkcji keratyny przez organizm może między innymi powodować zaburzenia rogowacenia naskórka i liczne nieprawidłowości dermatologiczne, w tym także na skórze głowy.
Niedobory substancji potrzebnych do budowy białek keratynowych w diecie lub problemy z odpowiednim wchłanianiem i wykorzystywaniem ich przez nasze ciało, przyczyniają się często do tego, że włosy stają się osłabione, cieńsze, mniej elastyczne, rozdwajają się.
To właśnie z organizmu pozyskiwane są aminokwasy do syntezy keratyny w skórze, włosach, paznokciach. Materiał ten przetwarzany jest ze strawionych białek pokarmowych, gdzie z jelit za pomocą układu krwionośnego dostarczany jest do macierzy włosa i stamtąd, drogą osmozy przedostaje się do keratynocytów.
Jeżeli weźmiemy pod uwagę łodygę włosa, która jest „tworem martwym” dostarczanie keratyny w różnych zabiegach i kosmetykach do wnętrza łodygi, oraz uzupełnianie warstwy ochronnej – osłonki włosa za pomocą keratyny – ma działanie tylko pielęgnacyjne i przynosi poprawę na określony czas.
Najważniejszym warunkiem wzrostu zdrowego włosa jest więc odpowiednia podaż substancji budulcowych, także „od środka” organizmu.
Tu z pomocą przychodzi nam rewelacyjne, zupełnie nowe rozwiązanie dotyczące wprowadzania keratyny – podstawowego budulca włosa – do mieszka włosowego właśnie przez układ pokarmowy.
Solubilizowana keratyna o sekwencji aminokwasów zgodnej z keratyną produkowaną w brodawce włosa to aż 80% składu produktu uzupełniającego niedobory keratyny i wspomagającego organizm w jej produkcji.
Ekstrakt z organicznych pędów grochu (kiełki do 6 dni), analizowane pod względem DNA zdolnym do stymulacji produkcji komórek macierzystych w macierzy włosa, oraz zawierające białka skracające okres kenogenu (czas kiedy w mieszku włosowym nie powstaje nowy włos) – przyspieszają wzrost nowych włosów i szybszą fazę anagen 1, oraz białka FgF1 – biorące udział w prawidłowym pobudzeniu produkcji keratynocytów.
Ekstrakt z czarnego ryżu – bardzo bogatego w antocyjany wykazujące działanie przeciwzapalne i przeciw obrzękowe. Związki te pomagają wzmacniać układ odpornościowy, dlatego wykazują dużą przydatność w przypadku skóry wrażliwej i skłonnej do odczynów alergicznych. Pomagają również w prawidłowym stymulowaniu kolagenu, co ma znaczenie przy naruszonej równowadze w nadmiernej produkcji keratynocytów, czyli z przypadkach nadmiernego złuszczania naskórka. Poprawiają również kondycję włosowatych naczyń krwionośnych, co wpływa na odpowiednią podaż substancji odżywczych do brodawki włosa.
Kwiat opuncji figowej – minimalizuje wpływ oxydacji, stymuluje wzrost komórek, zmniejsza wpływ reduktazy, przez co wpływa na hormonalną regulację organizmu w obszarze włosów.
Witamina E dostarczana z ekstraktu z amli, który zawiera ponadto witaminę C i odpowiedni kompleks mikroelementów potrzebnych włosom, gujawy, maliny (ta ostatnia zawiera również zespoły pobudzające odmładzanie komórek).
Skrzyp polny, pokrzywa – dostarczają niezbędnego krzemu i związków siarkowych, wzmacniają cysteinę w korze włosa. Działają również fitoremediacyjnie (wiążąc i usuwając toksyny).
Pestki z winogron zawierające resweratrol – silny antyutleniacz i fitoaleksyny – związki wydzielane przez rośliny do obrony przed patogenami.
Wszystkie składniki dobrane w takich ilościach i proporcjach, by wzajemnie wzmacniały i uzupełniały swoje działanie, zapewniając optymalne wykorzystanie przez organizm, przynosząc najlepsze efekty.
Bardzo ważne jest także to, żeby produkt taki nie zawierał żadnych konserwantów, uzupełniaczy, wypełniaczy itp… Czysta natura…, by organizm mógł wykorzystać dobroczynne działanie składników, bez obciążania zbędnymi substancjami.
Stosowanie tego typu produktu pozwalającego dostarczyć nam keratynę od środka organizmu będzie miało więc bardzo duży wpływ na wzrost nowych włosów, wzmocnienie tych rosnących, wydłużenie fazy anagenowej, ale także skórę i mocne paznokcie. Nic dziwnego, że pokochały go nie tylko kobiety dbające o swój wgląd, ale również mężczyźni, którzy ostatnio także bardzo zwracają uwagę na swój wizerunek.
Autor: Renata Modzelewska Doświadczony Trycholog z wieloletnim stażem, członek Polskiego Stowarzyszenia Trychologicznego, Analityk Chemiczny oraz Dietetyk Kliniczny. Na swoim koncie posiada wiele udokumentowanych sukcesów w praktycznej pracy z klientami.
Trychologia oraz refleksoterapia głowy, prawidłowe odżywianie, holistyczne podejście do organizmu człowieka, wykorzystywanie natury i nauki, aby pomóc we wszelkich problemach skóry głowy i włosów jest domeną Pani Renaty. Nieustannie poszerza swoją wiedzę i doświadczenie, przekazując je swoim kursantom, a także klientom.
Prowadzi Akademię Trychologii Praktycznej, gdzie jako Instruktor Szkoleniowy przeprowadza liczne kursy i szkolenia z dziedziny Trychologii.
Piśmiennictwo:
1. Anatomia i Fizjologia włosa, Dr Med. Urszula Kozłowska, specjalista dermatolog, Akademia Medyczna w Warszawie – art. Dostępny w portalu PFM.PL.
2. Biochemia Witamin, Piotr Moszczyński, Rita Pyć PWM 1998.
3. Mała Encyklopedia Medycyny PWN2000 r.
4. Nauka o chorobach wewnętrznych. Zaburzenia przemiany materii IV Witold Orłowski PZWL, 1991
5. Biologia komórek macierzystych naskórka oraz ich znaczenie w medycynie: Michał Pikuła, Piotr Trzonkowski Zakład Immunologi Klinicznej i Transplantologii Gdański Uniwersytet Medyczny ; Postępy Hig.Med Dosw. 2009.
6. Fizjologia i patologia wzrostu i utraty włosów na głowie człowieka: Anna Lis, Dominika Wcisło- Dziadecka, Grażyna Kamińska, Ligia Brezińska-Wcisło; Postępy Dermatologii i Alergologii 5/2003
7. Dr Piotr Kardasz wykład LDS Częstochowa 08.2019
